Hadde du vore dansk turist i salongen på Tau-ferja, ville du sikkert trudd at den 66 år gamle kvinna med det lett forblåste håret, det moderlege men også myndige ansiktet, snart ville ta opp eit strikketøy, og leggja sitt milde blikk utover dei kalde, solgylte bølgjene der ute.
Men Magnhild har nesten aldri eit spøt i veska si lenger. I staden tek ho opp ein smarttelefon med eit knallraudt trekk og sender ei tekstmelding. Så dumpar ho ned i setet og tek seg til håret medan ho spør dei to som er med henne om ho bør ta ein kikk i spegelen.
Dei minskar hennar frykt for sin eigen framtoning, men ho gir likevel leppene eit nytt lag med farge. Så er fylkesmann Magnhild Meltveit Kleppa klar til intervju med Magasinet Ryfylke, tur–retur Tau.
Nei, ho spøtar sjeldan. Berre på Årdal omsorgssenter når ho besøker mor si. Før i tida både spøtte og sydde ho.
Nå vil ho spara det synet ho har att til dokumentlesing i seine kveldar på kontoret i Statens Hus. For ho har alltid vore slik, ein grundig arbeidsmaur, anten oppgåva gjaldt nasjonen eller studiesirkelarbeid som ung lærar i Hjelmeland.
Kveldsarbeid på kontoret er ein god vane ho har teke med frå Oslo. Ho likar stilla i bygget etter dei andre er gått heim. Då får ho ro til å fordjupa seg i brev og dokument og kan møta medarbeidarane sine vel førebudd neste dag.
Sjøen ligg støtt under ferja mellom holmar og fjell. Ho er innanskjers Magnhild også no. Livet er rolegare. Noko av det ho saknar minst er å leva i spenning om kva som kjem i media. For dette er heimebane. Berre høyr kva ho forklarer ei forbipasserande Signe:
— Eg blir intervjua av Magasinet Mitt Ryfylke. Det er meste så ein kan høyra songen i tillegg. Eg lengtar heim til Ryfylke i kveld.
Heimlengten i Oslo blei til tider tynt av enorme mengder arbeid. Ofte sat hjelmelandsbuen bøygd over dokumenta til langt på natt.
Som Fylkesmann har Magnhild fritid. Den brukar ho mellom anna til å lesa bøker og ho er ein flittig brukar av byens kulturtilbud.
På grunn av alderen såg ho ikkje syn på å vekependla frå Hjelmeland, men mannen Arne kjem ofte på besøk i husværet dei har kjøpt i byen.
Magnhild og Arne har vore sant sidan ho var 17, sikkert ei tid før det også, utan at nokon våga seie det.
Då ho var ferdig utdanna lærar gifte dei seg. I 1972 kom sonen Håvard til verda. I ei tid då mange av Magnhild medsøstrer valde å vere heimeverande, ville ho vera i arbeid og var ei av dei som kjempa fram den første barnehagen i Hjelmeland. I tillegg gjorde ho alt det som dei tradisjonelle husmødrene gjorde, og var dessutan brennande engasjert i lag og organisasjonar på fritida.
Men politikk, Fjordland og take away? In your dreams….
— Då eg gjekk på Bryne Gymnas var det fleire som ville ha med meg i politiske ungdomsorganisasjonar. Eg sa alltid nei. Ikkje i min villaste fantasi kunne eg sett for meg det livet eg fekk, seier ho og ler.
Sola gneistrar og sjøen sender lyssplintar inn i salongen medan fotografen ber henne smyga inn mellom nokre tomme seterader.
— Vil du sakna ferja nokon gong?
— Om eg så gjorde, trur du eg ville vedgått det, skøyar ho.
Men Magnhild har sansen for det flytande tilværet på sjøen når ein ikkje har det travelt. For visst det kan vera triveleg om bord på ei ferje, og overfarten mellom Tau og Stavanger er svært vakker. Tanken må likevel ikkje stoppa der, ein må tenkja større, minner ho om. Og har difor også sansen for at nokon vågar å drøyma om Jøsenfast.
— For næringsliv og pendlarar er det eit udiskutabelt gode å sleppa å betala ferjebillettar til evig tid.
Ein kar i blått kjem smygande bakfrå.
— Er det du Odd, seier ho hjarteleg.
Visst er det Odd.
I helgane fer ho helst til Hjelmeland. Om han som ventar der har ho berre godt å seie. I åra utan kone har Arne blitt ein særs habil kokk. Hennar eigne kokekunstar er visstnok smått forsømde.
— Arne og søstera mi likar ikkje når eg skryter av Fjordland. Eg går heller ikkje av vegen for take away, seier ho og smiler lurt.
Ein dag på 70-talet kjem Arne heim til Magnhild og fortel at han har fått tilbod om å bli leiar i Rogaland Senterparti. Magnhild ber han nøye vurdere om det er rett å bruka så mykje tid på partiet. Så han takkar nei. Ho ler langt nede i halsen.
— Han har aldri brukt det mot meg etterpå. Arne er ein romslig mann. For snart var gnisten tent i henne også. Ho forstod at det ho brann for i nærmiljøet blei vedteke i kommunestyret. Dermed melde ho seg inn og let seg nominera for Hjelmeland Senterparti rett før valet i 1979. Dei fire åra i kommunestyre gav meirsmak, men ved valet i 1983 opplevde ho å bli stroken så mange gonger at ho enda opp som første vara.
— Ei nyttig erfaring å ta med seg vidare det også, erkjenner ho i ettertid.
Seinare har ingenting fått stoppa henne. Etter kommunestyret hamna ho i fylkespolitikken, og hadde også sentrale verv i partiet. Til Stortinget kom ho i 1993. Ho har vore statsråd for tre ulike departement i løpet av sine 20 år på Stortinget. Lærarjobben slutta ho i 1992, men ho får ennå ei heilt spesiell kjensle når ho kjem inn i eit lærarrom. I mange år fekk ungdomsskuleelvane på Hjelmeland ein dobbelttime med statsråd/stortingsrepresentant Magnhild Meltveit Kleppa kor ho sette dei inn i regjeringa og Stortinget sitt arbeid.
— Dei måtte jo få litt ekstra elevane der heime, tykte eg. For du kan ta Magnhild ut or Hjelmeland, men ikkje Hjelmeland ut or Magnhild.
Ho pla seie ho kjem frå Hjelmeland, ein kommune i Ryfylke. Slik får ho fram begge identitetane sine, men hjartet er og blir hjelmelandsk.
Sonen Håvard er nå blitt oslobuen i familien. Han arbeider som kommunikasjonsrådgjevar.
— Tenk, om han kunne gitt meg fleire råd i mi tid, seier ho og ler litt oppgitt.
— Same kor mange kommunikasjonsfolk du som statsråd har rundt deg, er det du åleine som må fronte sakene i media.
Om tre år mens det ennå er ei Tau-ferje å gå om bord i, vil ein dansk turist på veg til Preikestolen kanskje bita seg merke i ei 70 år gamal kvinne med eit overmåte vakkert armband.
For når Magnhild går av, har ho avtale med Fiskerstrand verft om å komme og hente tilbake gudmorgåva si. Smykket ho fekk då ho døypte ferja «Sand» i mai 2007, skapte store medieoverskrifter i 2010 då det kom fram at ho ikkje hadde rapportert gåva til skattestyresmaktene eller til Stortingets gåveregister.
— Sidan eg sjeldan går med slike smykke, blei armbandet lagt i ei skuffe på kontoret og eg gløymde det heile. Men då urrapporterte gåver blei eit tema, kom jo eg også på at eg også hadde ei gåve liggjande. Til mi store skrekk kunne eg først ikkje finna det. Regjeringa skulle på ei rundreise, alle statsrådar hadde sine avtalte program, og eg kunne ikkje godt stoppe i Oslo for å leite etter eit armband, så eg blei med på rundturen. Mot slutten av veka skjøna eg jo at eg var nøydd til å fortelje om armbandet. Heldigvis fann eg det, og det blei eit veldig styr. Eg hadde ordna meg ein lenge etterlengta fridag. Den rauk. Eg måtte møte på direkten som første sak både i Dagsrevyen og TV2. Eg kontakta verftet og spurte om å få levera det tilbake. Det var berre eit aber, armbandet hadde mitt namn inngravert, og det hadde eg faktisk ikkje lagt merke til. Men armbandet blei sendt tilbake og eg betalte fleire tusen kroner i skatt. Så eg kjem nok til å ta meg ein tur og henta det når eg blir pensjonist.
Heldigvis fins det ganske mykje anna å hugsa Magnhild for enn ei gåve ho i vanvare kom til å ta i mot. Over heile landet fekk ho sett i gong store samferdselsprosjekt. Her i Rogaland får ho mellom anna æra for Ryfast og tunnelen ved Tysdalsstranda.
— Du får setja ganske store spor etter deg som samferdselsminister. Ketil Solvik-Olsen får mykje arbeid med å opna noko av det eg sette i gong. På Landsmøtet i Sp i Haugesund var det ei fryd å møta alle dei som kom og ville visa mobilbilete frå pågåande eller ferdige prosjekt i sine fylke, fortel Magnhild som blir 67 år i november. Ho hadde ikkje lyst til å pensjonera seg. Difor søkte ho jobben som Fylkesmann.
— Eg ønsker å få vera med vidare og bruka røynsla mi frå Stortinget og departementa. Også denne jobben gir makt. Ved å seia ja og nei til dei rette planane, kan eg få vera med å gjera Rogaland betre.
— Du bør vel få opna Ryfast?
Ho ler litt blygt.
— Det blir nok større prominenser enn eg.
Eit år før Ryfast opnar blir ho 70 og pensjonist. Men kanskje aldri bestemor.
— Nei, det ser labert ut, men eg prøver å vera ei god tante. Hadde eg vore bestemor, hadde eg nok ikkje drive på slik eg gjer.
Då hadde ho kanskje site på ferja og spøta. Nå kan fylkesmora i staden syta for at andre sine barnebarn får veksa opp i veldrivne kommunar.
Ferjeturen er til endes. Med bestemte skritt går ho av ferja medan køen av alle dei som skal gå om bord, kikkar på henne, utan eit ord, for ein har ikkje for vane å rope på våre trakter, sjølv om superkjendisen frå Ryfylke går forbi, det alminnelige og samstundes så ualminnelige mennesket frå Hjelmeland. ■
